Maciej Rataj
to wybitny działacz partii ludowych okresu XX- lecia międzywojennego. Wybrany został Patronem naszej Szkoły ze względu na jej rolniczy wówczas charakter. ZSR przyjął imię Macieja Rataja w maju 1986 roku. Aktualnie zwracamy uwagę na jego zasługi jako marszałka Sejmu, dwukrotnie pełniącego obowiązki prezydenta oraz członka rządu. Rataj to patriota, postać nietuzinkowa, jednak niedoceniana w okresie międzywojennym. Maciej Rataj urodził się 19 lutego 1884 r. we wsi Chłopy niedaleko Lwowa, w rodzinie ubogiego rolnika. W gimnazjum otrzymywał stypendium za wyniki w nauce i dawał korepetycje, aby móc się kształcić. W 1904 r rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego, wybierając jako kierunek filologię klasyczna. Właśnie w okresie studenckim prawdopodobnie został członkiem Polskiego Stronnictwa Ludowego. Po ukończeniu studiów w 1908 r. podjął pracę nauczyciela łaciny, greki i propedeutyki filozofii w IV Gimnazjum we Lwowie, a następnie był nauczycielem dzieci ks. Czartoryskiego, po wojnie uczył w Zamościu, coraz czynniej działał w PSL.W czasie wojny polsko-sowieckiej 1 lipca 1920 r. został członkiem Rady Obrony Państwa. 24 lipca 1920 r. objął stanowisko ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego w koalicyjnym Rządzie Obrony Narodowej w rządzie Wincentego Witosa. We wrześniu 1921 r., po dymisji rządu W. Witosa, powrócił do pracy sejmowej i ponownie objął funkcję przewodniczącego Komisji Konstytucyjnej. W wyborach parlamentarnych w listopadzie 1922 r. uzyskał mandat poselski kandydując z listy PSL Piast. 1 grudnia 1922 r. dzięki wsparciu prawicy wybrany został marszałkiem Sejmu. Po zabójstwie prezydenta Gabriela Narutowicza 16 grudnia 1922 r. zgodnie z Konstytucją Marcową jako marszałek Sejmu przejął obowiązki głowy państwa. Tego samego dnia powierzył gen. Władysławowi Sikorskiemu misję tworzenia rządu.
Władzę prezydencką 20 grudnia przekazał wybranemu przez Zgromadzenie Narodowe Stanisławowi Wojciechowskiemu. W czasie zbrojnego zamachu stanu, którego dokonał Józef Piłsudski, Maciej Rataj ponownie stanął na czele państwa. 14 maja 1926 r. ustępujący prezydent Stanisław Wojciechowski przekazał mu uprawnienia Prezydenta Rzeczypospolitej. Obowiązki prezydenta pełnił do 4 czerwca, kiedy to władzę prezydencką przejął od niego wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na ten urząd Ignacy Mościcki, popierany przez J. Piłsudskiego, a także samego M. Rataja.
Po zamachu majowym, wobec coraz częstych ataków J. Piłsudskiego na parlament, starał się bronić jego niezależności. W latach 1928-1930 przeszedł na pozycje zdecydowanie opozycyjne wobec rządów sanacji. Reprezentując PSL Piast brał udział w tworzeniu Centrolewu. Angażował się także w działania zmierzające do zjednoczenia ruchu ludowego. Po aresztowaniu we wrześniu 1930 r. W. Witosa, W. Kiernika i innych przywódców Centrolewu przejął kierownictwo w PSL Piast. W listopadzie 1930 r. w wyborach do Sejmu trzeciej kadencji nie zdobył miejsca w parlamencie. W styczniu 1934 r. w związku z polityczną emigracją W. Witosa, skazanego na karę więzienia w procesie przywódców Centrolewu, zajął jego miejsce w Sejmie. Od lutego 1935 r. pełnił funkcję prezesa NKW SL.W 1937 r. był przeciwnikiem organizacji powszechnego strajku chłopskiego.17 maja 1939 r. po powrocie do kraju W. Witosa przekazał mu kierownictwo SL. Po wybuchu II wojny światowej pozostał w kraju. Będąc zwolennikiem utworzenia jednolitej podziemnej organizacji wojskowej, zaangażował się w działania Głównej Rady Politycznej przy Służbie Zwycięstwu Polski. Jednoczenie dążył do rozwinięcia pracy konspiracyjnej przez SL. Pod koniec listopada 1939 r. został aresztowany przez Niemców. Uwolniony, 30 marca 1940 r. został ponownie aresztowany. Tym razem osadzono go w więzieniu na Pawiaku. 21 czerwca 1940 r. Maciej Rataj razem z innymi więźniami, został rozstrzelany w leżących pod Warszawą Palmirach. W 1946 r. jego ciało zostało ekshumowane i uroczyście pochowane na cmentarzu w Palmirach.
